Bodloni anghenion esblygol y diwydiant adeiladu gyda Chynlluniau Sgiliau Sector
Sylw gan Mark Crosby, Pennaeth Ymgysylltu Strategol
Mae’r diwydiant adeiladu mewn cyfnod hollbwysig, gyda’r Llywodraeth yn gweithio tuag at dargedau adeiladu tai uchelgeisiol, ac yn buddsoddi mewn prosiectau seilwaith mawr – fel cynlluniau i ehangu Croesfan Isaf Tafwys a Maes Awyr Luton gwerth £9 biliwn, a gymeradwywyd ym mis Mawrth ac Ebrill eleni yn y drefn honno.
Rhaid i’r diwydiant fod yn barod i esblygu a diwallu’r anghenion sgiliau, hyfforddiant a recriwtio sy’n newid yn uniongyrchol. Un ffordd y mae Bwrdd Hyfforddi’r Diwydiant Adeiladu (CITB) yn cefnogi’r diwydiant yw trwy ddatblygu Cynlluniau Sgiliau Sector. Cynlluniau gweithredu yw'r rhain sydd wedi'u cynllunio i fynd i’r afael ag anghenion penodol sectorau o fewn y diwydiant adeiladu. Wedi’u cadeirio gan arweinwyr y diwydiant, maent yn eiddo i ac yn cael eu llunio gan randdeiliaid a chyflogwyr adeiladu, gan amlinellu camau gweithredu ac ymyriadau clir i’r heriau sgiliau y mae’r sector yn eu hwynebu.
Mentrau sy’n eiddo i’r diwydiant yw’r cynlluniau hyn, a gefnogir ac a fuddsoddwyd ynddynt gan CITB, gyda’r nod o gau’r bwlch sgiliau a sicrhau y gall y DU gyflawni ei chenhadaeth ar gyfer twf economaidd, cartrefi newydd, a seilwaith gwell.
Cau’r bwlch sgiliau ar gyfer y sector seilwaith
Mae Cynllun Sgiliau Sector Seilwaith yn cael ei arwain gan Gymdeithas y Contractwyr Peirianneg Sifil (CECA) a dyma'r cynllun cyntaf fel hwn ar gyfer y sector seilwaith. Ei nod yw cau'r bwlch sgiliau ar gyfer y sector drwy ddenu gweithwyr newydd a gwella sgiliau'r gweithlu drwy amrywiaeth o fentrau.
Un rhan o hyn yw sefydlu'r Grŵp Cynghori ar Sgiliau Sector Seilwaith, sy'n cynnwys arbenigwyr yn y diwydiant a chynrychiolwyr CITB. Bydd y Grŵp yn arwain gweithrediad y Cynllun Sgiliau Sector, a fydd yn mynd i'r afael ag wyth her allweddol – gan gynnwys denu ymgeiswyr newydd, ansawdd ac argaeledd hyfforddiant, a chefnogaeth i gyflogwyr.
Mae seilwaith yn un o'r sectorau sydd â'r galw uchaf am recriwtiaid newydd. Dyna pam mae CITB yn buddsoddi £2.8 miliwn drwy'r Cynllun Sgiliau Sector Seilwaith i fynd i'r afael â'r mater hwn. Bydd y cynllun yn helpu i hyfforddi ystod o rolau hanfodol, gan gynnwys gweithredwyr peiriannau, gosodwyr dur, gweithwyr tir, gweithwyr ffurf a gweithredwyr peirianneg sifil. Mae'r Awdurdod Trawsnewid Seilwaith a Gwasanaethau Cenedlaethol hefyd wedi'i sefydlu'n ddiweddar gan y Llywodraeth i gyflymu'r broses o ddarparu seilwaith.
Mae'r Llywodraeth yn bwriadu cymeradwyo 150 o brosiectau seilwaith mawr ac yn ddiweddar cymeradwyodd adeiladu Croesfan Isaf Tafwys ac ehangu Maes Awyr Llundain Luton. Mae gwireddu uchelgais y prosiectau hyn bellach yn dibynnu ar gael y gweithlu adeiladu medrus yn ei le i'w gyflawni.
Dangosodd ffigurau diweddaraf CITB, a gyhoeddwyd ym mis Mai 2024, fod angen 10,400 o weithwyr ychwanegol arnom yn Ne-ddwyrain Lloegr – 2,080 y flwyddyn – i fodloni'r twf adeiladu disgwyliedig. Gall y nifer hwn fod yn uwch nawr oherwydd bod y prosiectau hyn wedi cael eu cymeradwyo ac uchelgeisiau adeiladu tai'r Llywodraeth.
Cydweithio ar draws y diwydiant
Nid Cynllun Sgiliau Sector Seilwaith yw'r unig gynllun yr ydym wedi bod yn gweithio arno. Mae gwahanol sectorau yn y diwydiant wedi bod yn dod at ei gilydd i fynd i'r afael â heriau sy'n seiliedig ar sgiliau, gyda phedwar Grŵp Cynghori ar Sgiliau Sector wedi'u ffurfio i ddatblygu a chyflawni cynlluniau sgiliau sy'n seiliedig ar sectorau. Y rhain yw:
- Adeiladu Tai
- Seilwaith
- Atgyweirio, Cynnal a Chadw a Gwella
- Masnachol, Cyhoeddus Nad yw’n Dai, Diwydiannol a Phreswyl Uchel.
Mae CITB yn annog cydweithio ar draws y diwydiant i fynd i'r afael â'r prinder sgiliau yn y sectorau hyn. O ganlyniad, mae arweinwyr y diwydiant, CITB, cyflogwyr a rhanddeiliaid wedi cydweithio i ddeall anghenion pob sector a datblygu atebion i gyflawni canlyniadau penodol. Mae'r dull cydweithredol hwn yn rhoi llawer mwy o lais i gyflogwyr yn y ffordd a ble mae cefnogaeth a chyllid CITB yn cael eu cyfeirio.
Mae'r sector tai eisoes wedi gweld cynnydd sylweddol gyda Chynllun Sgiliau’r Adeiladu Cartrefi. Mae CITB yn buddsoddi dros £3 miliwn i gefnogi'r cynllun hwn, gan ganolbwyntio ar weithgareddau sgiliau strategol sy'n elwa cyflogwyr yn uniongyrchol, ac mae'n cydweithio â'r Cyngor Adeiladu Tai Cenedlaethol (NHBC) i ddarparu hybiau sgiliau adeiladu cartrefi ledled y DU i ddarparu prentisiaethau cyflym i gefnogi targed adeiladu tai'r Llywodraeth. Ym mis Mawrth 2025, mae dros 3,600 o fricwyr a thowyr wedi elwa o'r Dosbarth Meistr Gwaith Brics a Thoeau, sef un o'r mentrau o'r cynllun.
Beth sydd eto i ddod o Gynlluniau Sgiliau Sector
Mae'r cynlluniau hyn yn rhaglenni gweithgaredd byw a fydd yn esblygu wrth i anghenion a gofynion y diwydiant barhau i newid yn ystod yr oes hon o gyfleoedd newydd.
Bydd CITB yn cynnal dull cydweithredol drwy gydol hyn i fodloni gofynion y diwydiant adeiladu yn effeithlon a dangos effaith a llwyddiant cynaliadwy. Drwy ymateb i anghenion y sector a gweithio ar y cyd ag amrywiaeth o bartneriaid a rhanddeiliaid, bydd Cynlluniau Sgiliau Sector yn gallu cefnogi'r diwydiant adeiladu i gael gweithlu medrus, cymwys a chynhwysol, nawr ac yn y dyfodol.
